Πρώιμες ενδείξεις μελλοντικών Μαθησιακών Δυσκολιών

Έφη Κυπριώτου, Ειδική Παιδαγωγός

paidikoergastiri.gr

 

 

 Υπάρχουν πολλά ενδεικτικά στοιχεία που αφορούν τόσο στη γλωσσική επίδοση όσο και στην ανάπτυξη γνωστικών και κινητικών δεξιοτήτων, τα οποία μπορούν να εντοπιστούν στο νηπιαγωγείο και υπάρχει σημαντική πιθανότητα να οδηγήσουν σε μαθησιακές δυσκολίες.

Στη γλωσσική επίδοση – προφορικό λόγο το παιδί παρουσιάζει αργή εξέλιξη. Συγκεκριμένα:

• Μπερδεύει τη σειρά των γραμμάτων μέσα στη λέξη (αναγραμματισμοί – π.χ. ματηθής αντί μαθητής, καθάλι αντί καλάθι).

• Μπερδεύει ακουστικά παρόμοια γράμματα μέσα σε λέξεις (π.χ. καλάφι αντί καλάθι, ψαλίβι αντί ψαλίδι), ακουστικά παρόμοιες λέξεις (π.χ. κόλλα αντί σόλα, καράβι αντί καλάμι) ή χρησιμοποιεί ανύπαρκτες που μοιάζουν ηχητικά με τις σωστές (π.χ. πελίλεπο αντί περίπτερο, καλέτης αντί καθρέφτης).

• Οι προφορικές εκφράσεις είναι ανώριμες συντακτικά και γραμματικά, οι προτάσεις είναι ατελείς με λανθασμένη σειρά λέξεων και το λεξιλόγιο περιορισμένο.

• Έχει δυσκολία στη διήγηση ενός γεγονότος που του συνέβη ή μιας ιστορίας με τη σωστή σειρά γεγονότων. Επίσης στο να περιγράψει μια εικόνα ή κάτι άλλο που βλέπει.

• Δεν κατανοεί την έννοια της ομοιοκαταληξίας και ακολουθίας και έτσι δεν μπορεί να αποστηθίσει εύκολα στιχάκια ή τραγουδάκια.

 Στον τομέα των κινητικών – γνωστικών δεξιοτήτων το παιδί μπορεί να παρουσιάζει δυσκολίες στα εξής:

• Δεν έχει εδραιωθεί η πλευρίωση, δηλαδή χρησιμοποιεί και τα δύο χέρια για ποικίλες δραστηριότητες (πιάνει μολύβι, πινέλα, πετάει μπάλα) χωρίς να δείχνει προτίμηση στο δεξί ή αριστερό. Επιπλέον μπορεί να υπάρχει δυσχέρεια στον τρόπο σύλληψης και χρήσης των αντικειμένων αυτών. Έτσι δεν μπορεί να ζωγραφίσει με ευκολία ή να φτιάξει ορισμένα σχήματα.
• Έχει ελλιπή κατανόηση χωρο-γνωστικών εννοιών, δηλαδή δυσκολεύεται στην «τοποθέτηση» του μέσα στο χώρο και δεν μπορεί να καταλάβει κατευθύνσεις (π.χ. αριστερά-δεξιά, πάνω-κάτω, ψηλά-χαμηλά). Επίσης το παιδί δεν έχει επίγνωση του χρόνου (π.χ. πρωί, μεσημέρι, βράδυ) ή δεν χρησιμοποιεί σωστά χρονικά επιρρήματα (πριν, μετά, τώρα χθες).

•  Έχει αδυναμία στη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη μνήμη. Ξεχνά οδηγίες που του δίνονται για διάφορες δραστηριότητες, τι του ζητήθηκε να κάνει (άμεσα ή για την επόμενη ημέρα) ή τα πράγματά του. Δεν μπορεί να επαναλάβει με σωστή σειρά τις ημέρες της εβδομάδας, εποχές, μήνες ή να αποστηθίσει στίχους με τη σωστή σειρά.

 

Yπάρχει πιθανότητα όλες οι παραπάνω αδυναμίες να δυσχεραίνουν την εκμάθηση της πρώτης  ανάγνωσης, γραφής και αρίθμησης κατά την φοίτηση του παιδιού στην πρώτη τάξη του δημοτικού 

σχολείου. Αυτό όμως που πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι οι επιδόσεις σε όλους τους τομείς δεν είναι αμετάβλητες.

 

Με κατάλληλη εκπαίδευση στους συγκεκριμένους τομείς μπορεί αυτές οι αδυναμίες να εξαλειφθούν και το παιδί να ανταποκριθεί επαρκώς στις απαιτήσεις του δημοτικού σχολείου.