ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ

Tα χαρακτηριστικά των ατόμων με διάσπαση προσοχής στις διάφορες ηλικίες

Tα κλινικά χαρακτηριστικά διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία και τροποποιούνται, καθώς το παιδί συναλλάσσεται με το περιβάλλον του.

Bρεφική ηλικία

Tα περισσότερα παιδιά με διάγνωση ΔΕΠ-Υ υπήρξαν υπερβολικά ανήσυχα μωρά, παρουσίασαν κωλικούς, έκλαιγαν πολύ, είχαν προβλήματα φαγητού και ύπνου, καθυστέρησαν στον έλεγχο των σφιγκτήρων και στην εκμάθηση του ενεργητικού λόγου.

Προσχολική ηλικία

Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ είναι εξαιρετικά δραστήρια, η ενεργητικότητά τους όμως είναι άσκοπη. Μοιάζουν σαν να μη φοβούνται τίποτα και έχουν στο ενεργητικό τους περισσότερα ατυχήματα. Συχνά χρειάζονται λιγότερο ύπνο.

Εκδηλώνουν έντονες κρίσεις οργής, όταν θυμώνουν ή απογοητεύονται και είναι πολύ απαιτητικά, καθώς δεν μπορούν να παίξουν μόνα τους ή με άλλα παιδιά. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό τους από τους παιδικούς σταθμούς και άλλους χώρους της γειτονιάς.

Mέση παιδική ηλικία

Κύριο γνώρισμα αυτής της ηλικίας είναι η υπερκινητικότητα, ενώ αρχίζουν να εκδηλώνουν ξαφνικές και γρήγορες εναλλαγές ψυχικής διάθεσης. Συχνά επαναστατούν εναντίον οποιασδήποτε μορφής πειθαρχίας, περιγράφονται ως πεισματάρικα, ανταγωνιστικά και επιθετικά, ενώ μπορεί να επέλθει μια κοινωνική απομόνωση. Στο σχολείο η επίδοσή τους συνήθως μειώνεται.

 Eφηβεία

Στην εφηβεία τα συμπτώματα της υπερκινητικότητας αμβλύνονται (υπάρχει μια κινητική ανησυχία), είναι έντονη η παρουσία της παρορμητικότητας, ενώ στο επίκεντρο εμφανίζονται σοβαρά προβλήματα συμπεριφοράς. Περιγράφονται συναισθηματικά ανώριμα, ανεύθυνα, με δυσκολία να παραμείνουν σε σχέσεις και γενικά με υποδεέστερες κοινωνικές δεξιότητες, χαμηλή αυτοεκτίμηση και με κακή σχολική επίδοση και αδιαφορία για τη μάθηση.

Οι έφηβοι που παρουσιάζουν αυτή τη δυσκολία συχνά γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν, όμως δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν το στόχο τους, έχουν δυσκολία να εστιάσουν την προσοχή τους, είναι παρορμητικοί και συχνά, αλλά όχι πάντα, διακατέχονται από υπερβολική δραστηριότητα ή ανησυχία. H δυσκολία στη συγκέντρωση, η δυσκολία στην ταξινόμηση πληροφοριών και η έλλειψη προσοχής μπορούν να οδηγήσουν σε μειώμενη σχολική απόδοση, ενώ η παρορμητική συμπεριφορά μπορεί να επηρεάσει τις κοινωνικές τους σχέσεις.

Ενώ η Διαταραχή Eλλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Yπερκινητικότητα είναι, όπως έχει αναφερθεί, μια πολύ κοινή διαταραχή ανάμεσα στα παιδιά, στην εφηβεία όμως είναι συχνά δύσκολο να διαγνωσθεί, γιατί κρύβεται πίσω από άλλα προβλήματα. Επιπρόσθετα, είναι πιο δύσκολο να γίνει κατανοητή και αποδεκτή από το περιβάλλον των εφήβων.

Ενήλικοι Στην ενηλικίωση κυριαρχούν οι συνέπειες της χαμηλότερης ακαδημαϊκής επίδοσης, οι συχνές αλλαγές στις σπουδές και αργότερα στους χώρους εργασίας. Η παρουσία της παρορμητικότητας γίνεται πιο εμφανής και επιφέρει προβλήματα στην καθημερινότητα και στις κοινωνικές συναλλαγές και διαπροσωπικές σχέσεις. 

της Ιουλιέτα Λαούρη, Παιδοψυχίατρος