ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ

Η γέννηση του πασίγνωστου λαϊκού ήρωα, του αγαπημένου μας Καραγκιόζη, δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένη και έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις πάνω στο θέμα αυτό.

Ο Καραγκιόζης είναι κεντρικός χαρακτήρας του παραδοσιακού Ελληνικού και Τουρκικού Θεάτρου Σκιών, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις αποκαλείται με το όνομα του πρωταγωνιστή του. Στα Τούρκικα ονομάζεται Karagöz που σημαίνει μαυρομάτης.

Η πιο γνωστή ιστορία- θρύλος για τη δημιουργία του Καραγκιόζη είναι η παρακάτω:

Ο Χατζηαβάτης ήταν εργολάβος οικοδομών και είχε αναλάβει να χτίσει το σαράϊ του πασά της Προύσας. Πήρε στην οικοδομή εργάτες και αρχιμάστορα έβαλε τον Καραγκιόζη που ήταν μαραγκός, μα είχε μυαλό πρωτομάστορα. Ο πασάς είδε ότι το σαράϊ αργούσε να τελειώσει κι φοβέρισε τον Χατζηαβάτη πως θα τον θανατώσει. Ο Χατζηαβάτης φοβήθηκε και φανέρωσε στον πασά ότι φταίχτης ήταν ο Καραγκιόζης που έλεγε αστεία στους μαστόρους και γελούσαν. Ο πασάς φοβέρισε και τον Καραγκιόζη αλλά εκείνος εξακολούθησε να αστειεύεται.

Ετσι ο πασάς τον θανάτωσε.Ολοι αγανάχτησαν με τον άδικο σκοτωμό του Καραγκιόζη κι ο πασάς για να ημερέψει τον λαό έχτισε ένα ωραίο μνημείο στην Προύσα κι έθαψε εκεί τον Καραγκιόζη με μεγάλες τιμές. Η αδικία όμως αυτή κόστισε πολύ στον πασά κι αρρώστησε βαριά. Οι άλλοι αγάδες για να διασκεδάσουν τον πασά έφεραν τον Χατζηαβάτη στο σαράϊ να του λέει τα χωρατά του Καραγκιόζη.

Μια μέρα ο Χατζηαβάτης έκοψε έναν χάρτινο Καραγκιόζη, τέντωσε ένα πανί που το φώτισε κι έδωσε παράσταση Καραγκιόζη. Ο πασάς ευχαριστήθηκε τόσο που του έδωσε άδεια να παίζει παραστάσεις όπου θέλει. Λέγεται, λοιπόν, πως έτσι δημιουργήθηκε ο Καραγκιόζης.

Ιδρυτής του ελληνικού Καραγκιόζη θεωρείται ο Δημήτρης Μίμαρος, ο οποίος παραβρέθηκε σε μια παράσταση Καραγκιόζη και τόσο πολύ γοητεύτηκε, που παρουσιάστηκε στον καραγκιοζοπαίχτη και τον παρακάλεσε να τον πάρει βοηθό. Σε λίγο ο νεαρός Δημήτριος Σαρδούνης ξεπέρασε το δάσκαλό του στη μιμική, γι’ αυτό πήρε το όνομα «Μίμαρος».
Οι φιγούρες του Καραγκιόζη είναι σχεδιασμένες σε χοντρό χαρτόνι, στολισμένες με λεπτά έγχρωμα χαρτιά, όταν πρόκειται για υψηλά πρόσωπα (Βεζίρης, Βεζιροπούλα, Πασάς).
Οι φιγούρες προβάλλονται πάνω σε λευκή οθόνη ή άσπρο πανί που φωτίζεται από μέσα.

ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΚΙΩΝ

Καραγκιόζης: Είναι αγαθός, σκληρός γεμάτος τεμπελιά και αισιοδοξία, αλλά και γεμάτος διάθεση ν'ανακατεύεται σε όλα. Τον ενδιαφέρει κάθε τι που γίνεται γύρω του, όλους τους πειράζει και τους κοροϊδεύει και προ πάντων τον ίδιο τον εαυτό του.

Αγλαΐα : H γυναίκα του Καραγκιόζη. Εκπροσωπεί τον χαρακτήρα της φτωχής Ελληνίδας νοικοκυράς που προσπαθεί να βοηθήσει την οικογένειά της δουλεύοντας σε ευκατάστατες οικογένειες.

Μπαρμπα - Γιώργος: Εκπροσωπεί τον βουνίσιο έλληνα.  Είναι τύπος αγαθός, ηθικός και δυνατός. Καμαρώνει που είναι θείος του Καραγκιόζη και γι'αυτό του προσφέρει στοργικά την προστασία του.

Χατζηαβάτης:  Παμπόνηρος, ανήσυχος για όλα, αδύνατος, δειλός. Είναι πιο μορφωμένος από τον Καραγκιόζη και γνωρίζοντας καλύτερα τον κόσμο προσπαθεί πάντα να διορθώνει τον φίλο του ή να τον δασκαλεύει

Μορφονιός: Ονομάζεται Ζαχαρίας, είναι νάνος με πελώριο κεφάλι και μακριά μύτη γι'αυτό μιλάει και μ'αυτή. Είναι καλοαναθρεμμένος και πολύ φοβιτσιάρης, έτσι, όταν τον φοβερίζει ο Καραγκιόζης λιποθυμάει.

Πασάς: Είναι ο εκπρόσωπος της τούρκικης εξουσίας και την επισημότητά του την εκδηλώνει με το σοβαρό, αυστηρό ύφος του. Είναι επιβλητικός, με πλούσιο ντύσιμο και δεν τραγουδάει ποτέ όπως τα άλλα πρόσωπα του θιάσου επειδή θεωρείται αξιοσέβαστος.

Βεζυροπούλα: Είναι η κόρη του Πασά. Καλομαθημένη, και δείχνει να σέβεται τον πατέρα της, ωστόσο, καταφέρνει πάντα να πετυχαίνει αυτό που επιδιώκει

Διονύσιος: Είναι ο τύπος του ξεπεσμένου αριστοκράτη από την Ζάκυνθο ή απλά του φαντασιόπληκτου ζακυνθινού που πιστεύει πως κατάγεται από αρχοντική και πλούσια οικογένεια. Είναι όμως αξιοπρεπής, πολιτισμένος, αγαθός, ομιλητικός και εξαιρετικά γρήγορος στην ομιλία του. Ειναι καλοντυμένος, φορά ψηλό καπέλο και παρασύρεται εύκολα .

Σταύρακας: Ο Σταύρακας, πιστεύει ότι είναι μάγκας,  αλλά συνέχεια τρώει ξύλο. Είναι ψεύτης, καυχησιάρης και ονομάζεται Σταυράκης Τζίμης από τον Πειραία.

Οι φιγούρες του Καραγκιόζη είναι σχεδιασμένες σε χοντρό χαρτόνι, στολισμένες με λεπτά έγχρωμα χαρτιά, όταν πρόκειται για υψηλά πρόσωπα (Βεζίρης, Βεζιροπούλα, Πασάς). Οι φιγούρες προβάλλονται πάνω σε λευκή οθόνη ή άσπρο πανί που φωτίζεται από μέσα.

Ιδρυτής του ελληνικού Καραγκιόζη θεωρείται ο Δημήτρης Μίμαρος, ο οποίος παραβρέθηκε σε μια παράσταση Καραγκιόζη και τόσο πολύ γοητεύτηκε, που παρουσιάστηκε στον καραγκιοζοπαίχτη και τον παρακάλεσε να τον πάρει βοηθό. Σε λίγο ο νεαρός Δημήτριος Σαρδούνης ξεπέρασε το δάσκαλό του στη μιμική, γι’ αυτό πήρε το όνομα «Μίμαρος». 

Ο πιο γνωστός καραγκιοζοπαίχτης θεωρείται ο Ευγένιος Σπαθάρης

Και τέλος μπορείς να "επισκεφτείς" το Σπαθάρειο Μουσείο και να μάθεις περισσότερες πληροφορίες για τον Καραγκίοζη και την παρέα του κάνε απλά κλικ!