ΑΙΓΑΓΡΟΣ Ή ΚΡΙ ΚΡΙ

Το κρι – κρι είναι ένα είδος αγριοκάτσικου που ζει στα απόκρημνα βουνά της Κρήτης. Ζει στα Λευκά Όρη που είναι το ψηλότερο βουνό του νησιού. Συνηθίζει να ζει σε ορεινές απρόσιτες περιοχές, είναι πολύ ευκίνητο και έχει μεγάλη ικανότητα να σκαρφαλώνει σε κατακόρυφες βραχώδεις πλαγιές.
Από ό,τι λέγεται, το όνομα κρι-κρι το πήρε στην Αμερική. Ηταν το 1950, όταν ένας Κρητικός, πρόεδρος της κοινότητας Επανωχωρίου, έπιασε ένα μικρό αγρίμι και θέλησε να το κάνει δώρο στον τότε πρόεδρο της Αμερικής Χάρι Tρούμαν. Ο Αμερικανός πρόεδρος δέχτηκε το δώρο και κάλεσε τον ίδιο τον Κρητικό στην Ουάσιγκτον για να του το παραδώσει. Το ζώο μεταφέρθηκε στον ζωολογικό κήπο (όπου φημολογείται πως πέθανε μετά από λίγο καιρό) και ο υπερήφανος δωρητής ζήτησε και έλαβε ως ανταπόδοση για την πράξη του ένα βαρύ δίκαννο. Το όνομα του αγριμιού τότε έγινε για τους Αμερικανούς «κρι-κρι», από την πρώτη συλλαβή της λέξης «Κρήτη».

Αρχαιολογικές ανασκαφές: έχουν βρει διάφορες τοιχογραφίες του κρι-κρι. Κάποιοι ακαδημαϊκοί πιστεύουν πως το ζώο αυτό λατρεύτηκε στο νησί κατά την αρχαιότητα. Στα αρσενικά ακόμα και σήμερα δίνεται το όνομα «αγρίμι» ενώ το όνομα «σανάδα» χρησιμοποιείται για τα θηλυκά. Το κρι-κρι είναι ένα σύμβολο του νησιού και χρησιμοποιείται πολύ σε τουριστικά καταλύματα και επίσημες εκδόσεις παρά το γεγονός ότι ελάχιστοι τουρίστες, ακόμα και ντόπιοι, έχουν δει έστω και ένα.

 Χαρακτηριστικά

Τα κρι-κρι έχουν ύψος περίπου ένα μέτρο, το βάρος τους είναι 80 κιλά, έχουν ανοιχτόχρωμη καφέ γούνα με μια πιο σκούρα λωρίδα γύρω από το λαιμό τους. Έχουν δύο κέρατα τα οποία διευθύνονται προς τα πίσω. Τα κέρατα του αρσενικού φτάνουν το ένα μέτρο.Τα θηλυκά, από την άλλη πλευρά, είναι πιο κομψά και μικροκαμωμένα. Φτάνουν τα 70 εκατοστά ύψος, τα 65 κιλά βάρος και το μήκος των κεράτων τους δεν ξεπερνά τα 20 εκατοστά. Το Μάιο το θηλυκό γεννά ένα ή σπάνια δύο μικρά. Τα αγριοκάτσικα αυτά ζουν σε μικρές ομάδες των δύο έως πέντε ζώων. Ζουν περίπου 10 - 15 χρόνια.

Στο φυσικό τους τόπο είναι ντροπαλά και ξεκουράζονται στη διάρκεια της ημέρας. Αποφεύγουν τους τουρίστες και κάνουν μεγάλα πηδήματα ή ανεβαίνουν απότομες πλαγιές χωρίς πρόβλημα.

Έχουν 32 δόντια, μακριά γενειάδα, κοντή ουρά και χοντρό λαιμό.  Εχουν οξύτατη ακοή και όσφρηση και αντιλαμβάνονται την παρουσία του ανθρώπου από μακριά. Τότε, «βαράνε συναγερμό» και ειδοποιούν το υπόλοιπο κοπάδι με μια παράξενη κοφτή κραυγή.

 Διατροφή

Το κρι – κρι τρώει χλόη, θάμνους, βλαστούς και φύλλα από τα δέντρα. Οι αίγαγροι πίνουν λιγοστό νερό (ακόμη και θαλασσινό!), όποτε βρουν, ενώ συνήθως χρησιμοποιούν πηγές που κανείς άλλος δεν ξέρει.

Απειλές
Το αγριοκάτσικο αυτό που ζει μόνο στην Κρήτη ανήκει στα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση.
Κινδυνεύουν από το κρύο, από πέτρες που κατρακυλούν, από τις χιονοστιβάδες, από τους αετούς, τους λύκους και το κυνήγι των ανθρώπων.Παρακάτω θα δούμε στο βίντεο έναν αετό ο οποίος καταδιώκει και σκοτώνει ένα αγριοκάτσικο:

Το αγριοκάτσικο τείνει να εξαφανιστεί, γι` αυτό και το κυνήγι του απαγορεύτηκε. Η απειλή για το κρι-κρι ήταν ο κυριότερος λόγος ανακήρυξης της Σαμαριάς ως εθνικού δρυμού στις αρχές της δεκαετίας του '60.

Το 1960 , το κρι-κρι ήταν απειλούμενο είδος με καταγεγραμμένα λιγότερα από 200 . Ήταν η μόνη πηγή κρέατος για τους αντάρτες την εποχή της Κατοχής στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.  Μέσα στο φαράγγι δεν αποκλείεται να συναντήσετε τους διάσημους κάτοικους του, τα αγριοκάτσικα της Κρήτης, αυτά που οι ντόπιοι αποκαλούν "αγρίμια" και οι τουρίστες "κρι - κρι".

ΕΧΟΥΝ ΑΠΟΜΕΙΝΕΙ: Aγνωστος ο ακριβής αριθμός τους. Μόνο εκτιμήσεις υπάρχουν, που αναφέρουν ότι εναπομείναντα ζώα στον Εθνικό Δρυμό της Σαμαριάς κυμαίνονται από 500 έως 2.000. Η πιο πρόσφατη εκτίμηση -και αυτή είναι ενός φοιτητή-ερευνητή βρετανικού πανεπιστημίου- αναφέρει ότι εκεί ζουν περίπου 700 αίγαγροι.Υπάρχουν ακόμα μόνο περί τα 2000 ζώα στο νησί και θεωρούνται ακόμα απειλούμενα γιατί: τα βοσκοτόπια σπανίζουν και ασθένειες τα προσβάλλουν. Η ανάμειξη με την κοινή αίγα είναι όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Το κυνήγι τους απαγορεύεται αυστηρά στο νησί ενώ επιτρέπεται κατόπιν ειδικής αδείας από το δασαρχείο Ηρακλείου στο νησάκι Δία.